Kini arun ALS? Awọn aami aisan ati ilana

Kini arun ALS?

Amyotrophic lateral sclerosis, tabi ALS, jẹ ẹgbẹ ti o ṣọwọn ti awọn arun nipa iṣan ti o waye nipataki lati ibajẹ si awọn sẹẹli nafu ti o ni iduro fun iṣakoso ti gbigbe iṣan atinuwa. Awọn iṣan atinuwa jẹ iduro fun awọn gbigbe bii jijẹ, nrin ati sisọ. Arun ALS ti nlọsiwaju ati awọn aami aisan maa n buru si ni akoko pupọ. Loni, ko si awọn aṣayan itọju lati da ilọsiwaju ALS duro tabi pese imularada pipe, ṣugbọn iwadii lori koko yii tẹsiwaju.

Kini awọn aami aisan ti ALS?

Awọn aami aisan akọkọ ti ALS ṣe afihan ara wọn yatọ si ni awọn alaisan ti o yatọ. Lakoko ti eniyan kan le ni iṣoro didimu peni tabi kọfi kọfi, ẹlomiran le ni awọn iṣoro pẹlu ọrọ sisọ. ALS jẹ arun ti o maa n lọ siwaju diẹdiẹ.

Iwọn ilọsiwaju ti arun na yatọ pupọ lati alaisan si alaisan. Botilẹjẹpe akoko iwalaaye apapọ fun awọn alaisan ALS jẹ ọdun 3 si 5, ọpọlọpọ awọn alaisan le gbe ọdun 10 tabi diẹ sii.

Awọn aami aisan ibẹrẹ ti o wọpọ julọ ni ALS ni:

Kọsẹ nigba ti nrin,
Isoro gbe nkan,
Aiṣedeede ọrọ,
Awọn iṣoro gbigbe,
Awọn rirọ ati lile ninu awọn iṣan,
Iṣoro ni mimu ori duro le jẹ atokọ bi atẹle.

ALS le kọkọ kan ọwọ kan nikan. Tabi o le ni wahala pẹlu ẹsẹ kan, ṣiṣe ki o nira lati rin ni laini taara. Ni akoko pupọ, o fẹrẹ jẹ gbogbo awọn iṣan ti o ṣakoso ni arun na kan. Diẹ ninu awọn ara, gẹgẹbi ọkan ati awọn iṣan àpòòtọ, wa ni ilera patapata.

Bi ALS ṣe buru si, awọn iṣan diẹ sii bẹrẹ lati fi awọn ami aisan han. Awọn ami aisan to ti ni ilọsiwaju ti arun na pẹlu:

Ailagbara pupọ ninu awọn iṣan,
Idinku ninu iwuwo iṣan,
Awọn aami aisan wa gẹgẹbi jijẹ jijẹ ati awọn iṣoro gbigbe.

Kini awọn okunfa ti ALS?

Arun naa jẹ jogun lati ọdọ awọn obi ni 5 si 10% awọn iṣẹlẹ, lakoko ti awọn miiran ko le rii idi ti a mọ. Awọn idi ti o le fa ninu ẹgbẹ ti awọn alaisan:

Jiini iyipada . Orisirisi awọn iyipada jiini le ja si ALS ajogun, eyiti o fa awọn aami aisan ti o jọra si fọọmu ti kii ṣe ajogun.

Aiṣedeede kemikali . Awọn ipele ti o pọ si ti glutamate, eyiti o wa ninu ọpọlọ ati awọn iṣẹ lati gbe awọn ifiranṣẹ kemikali, ni a ti rii ni awọn eniyan ti o ni ALS. Iwadi ti fihan pe apọju glutamate fa ibajẹ si awọn sẹẹli nafu.

Idahun ajẹsara ti o ni aiṣedeede . Nigba miiran eto ajẹsara eniyan le kọlu awọn sẹẹli deede ti ara wọn, ti o yori si iku awọn sẹẹli nafu.

Ikojọpọ ajeji ti awọn ọlọjẹ . Awọn fọọmu ajeji ti diẹ ninu awọn ọlọjẹ ninu awọn sẹẹli nafu ara diẹdiẹ kojọpọ laarin sẹẹli ati ba awọn sẹẹli jẹ.

Bawo ni ALS ṣe ṣe iwadii?

Arun naa nira lati ṣe iwadii ni awọn ipele ibẹrẹ; nitori awọn aami aisan le fara wé diẹ ninu awọn miiran nipa iṣan arun. Diẹ ninu awọn idanwo ti a lo lati ṣe akoso awọn ipo miiran:

Electromyogram (EMG)
Iwadi ifọnọhan Nafu
Aworan iwoyi oofa (MRI)
Awọn idanwo ẹjẹ ati ito
Lumbar puncture (ilana yiyọ omi kuro ninu ọpa ẹhin nipa fifi abẹrẹ sinu ẹgbẹ-ikun)
Biopsy iṣan

Kini awọn ọna itọju fun ALS?

Awọn itọju ko le ṣe atunṣe ibajẹ ti arun na ṣe; ṣugbọn o le fa fifalẹ ilọsiwaju ti awọn aami aisan, dena awọn ilolu, ati ki o jẹ ki alaisan naa ni itunu diẹ sii ati ominira, itọju nilo ẹgbẹ iṣọpọ ti awọn dokita ati oṣiṣẹ iṣoogun ti oṣiṣẹ ni ọpọlọpọ awọn agbegbe. Eyi le fa iwalaaye rẹ pẹ ati mu didara igbesi aye rẹ dara si. Awọn ọna bii awọn oogun oriṣiriṣi, itọju ailera ati isọdọtun, itọju ọrọ sisọ, awọn afikun ijẹẹmu, imọ-jinlẹ ati awọn itọju atilẹyin awujọ ni a lo ninu itọju naa.

Awọn oogun oriṣiriṣi meji lo wa, Riluzole ati Edaravone, ti FDA fọwọsi fun itọju ALS. Riluzole fa fifalẹ ilọsiwaju ti arun na ni diẹ ninu awọn eniyan. O ṣe aṣeyọri ipa yii nipa idinku awọn ipele ti ojiṣẹ kemikali ti a npe ni glutamate, eyiti a rii nigbagbogbo ni awọn ipele giga ninu ọpọlọ ti awọn eniyan ti o ni ALS. Riluzole jẹ oogun ti a mu ni ẹnu ni fọọmu egbogi. Edaravone ni a fun alaisan ni iṣan iṣan ati pe o le fa awọn ipa ẹgbẹ to ṣe pataki. Ni afikun si awọn oogun meji wọnyi, dokita rẹ le ṣeduro awọn oogun oriṣiriṣi lati yọkuro awọn aami aiṣan bii iṣan iṣan, àìrígbẹyà, rirẹ, salivation pupọ, awọn iṣoro oorun, ati ibanujẹ.